Cá bị xù vảy là một tình trạng phổ biến ở cá cảnh, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và thẩm mỹ của cá. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, bài viết sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về bệnh xù vảy ở cá.
Cá bị xù vảy là gì?
Xù vảy hay còn gọi là bệnh phù nề ở cá, là tình trạng các vảy của cá bị phồng lên, cong vênh ra ngoài tạo thành những mụn nước lồi lõm trên bề mặt cơ thể.
Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính thường do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra. Khi mắc bệnh, cá sẽ khó thở, lờ đờ, chậm chạp và có biểu hiện phù nề, sưng bụng. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, cá dễ bị tử vong.
Những loài cá dễ bị xù vảy
- Cá vàng
- Cá neon
- Cá rồng
- Cá 7 màu
- Cá Betta
- Cá kiếm
- Cá Koi
- Cá lia thia
- Cá sọc ngựa
Đây đều là những loài cá được nuôi phổ biến trong các bể cảnh, dễ bị căng thẳng và mất cân bằng khi môi trường sống bị ô nhiễm hoặc thay đổi đột ngột. Do đó chúng dễ mắc các bệnh truyền nhiễm, trong đó có bệnh xù vảy.
Nguyên nhân gây ra xù vảy ở cá
Chất lượng nước kém
Nước bể bị ô nhiễm do tàn dư thức ăn, phân cá và rác thải tích tụ sẽ là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển. Điều này khiến cá dễ mắc các bệnh truyền nhiễm như xù vảy.
Thay đổi đột ngột về nhiệt độ, pH
Sự thay đổi đột ngột các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ pH, độ cứng của nước… sẽ khiến cá bị stress và suy giảm miễn dịch. Từ đó mở đường cho vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.
Thiếu vitamin, khoáng chất
Chế độ dinh dưỡng kém, thiếu hụt vitamin và khoáng chất khiến sức đề kháng của cá giảm sút, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.
Chấn thương
Vết thương hở trên cơ thể cá do va đập vào vật sắc nhọn hay các loài cá khác cắn, đâm… sẽ là “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gây bệnh.
Triệu chứng của cá bị xù vảy
- Vảy sưng phồng, lồi lõm thành từng mụn nước
- Các vây bị teo lại, mọc xù xì hoặc bong tróc
- Mắt sưng đỏ, lồi ra ngoài
- Bụng cá phình to, chướng bụng
- Mang nhợt nhạt hoặc đổi màu
- Cá thờ ơ với thức ăn, bơi lờ đờ
- Phân sệt hoặc nhạt màu bất thường
Nếu phát hiện thấy cá có các triệu chứng trên, bạn cần ngay lập tức đưa cá đi khám và điều trị để tránh bệnh chuyển biến nặng hơn.
Có nên lo lắng khi cá bị xù vảy?
Câu trả lời là CÓ. Bệnh xù vảy ở cá có thể gây tử vong nếu không được chữa trị đúng cách. Các triệu chứng ban đầu của bệnh có thể nhẹ, song chỉ trong vòng vài ngày, bệnh tiến triển nhanh và nặng dần lên.
Nếu bỏ mặc không xử lý, vi khuẩn sẽ nhân lên với tốc độ chóng mặt và phá hủy nội tạng cá. Khi cá suy kiệt hoàn toàn và không thể ăn uống được nữa thì việc cứu chữa gần như vô vọng.
Vì thế, khi phát hiện cá có hiện tượng xù vảy, bạn cần xem xét và xử lý thật nhanh để hạn chế tối đa nguy cơ cá chết. Đừng để tình trạng bệnh kéo dài và trở nên tồi tệ hơn.
Cá bị xù vảy có lây không?
Bệnh xù vảy ở cá là bệnh truyền nhiễm, lây lan từ cá bệnh sang các cá khỏe mạnh khi chúng sống chung bể. Nguyên nhân là do vi khuẩn gây bệnh tiết ra các độc tố làm tổn thương cá.
Các cách thức lây lan của bệnh xù vảy bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp với cá bệnh
- Qua nước: Khi cá bệnh tiết dịch cơ thể chứa đầy vi khuẩn xuống nước. Những cá khỏe mạnh bơi lội và hít thở trong môi trường nước này sẽ dễ dàng nhiễm bệnh.
- Dính trên dụng cụ, vật dụng chăm sóc cá: Các vi khuẩn gây bệnh có thể bám dính trên tay, vợt, xô, rổ… và lây sang các bể khác nếu sử dụng chung các dụng cụ mà không khử trùng.
Cách phòng tránh cá bị xù vảy
- Kiểm tra và duy trì thường xuyên chất lượng nước tốt:
- Cho cá ăn đúng liều lượng, dọn sạch phân và thức ăn thừa kịp thời
- Thay nước định kỳ, lọc nước sạch sẽ
- Sử dụng các hóa chất, phụ gia như muối, vitachem để khử trùng môi trường nước
- Bổ sung đa dạng các loại thức ăn giàu dinh dưỡng, vitamin giúp tăng sức đề kháng cho cá
- Hạn chế thay đổi đột ngột các điều kiện nước như nhiệt độ, pH, ánh sáng…
- Vệ sinh sạch sẽ bể cá, trang bị lọc cách ly khi phát hiện có cá bị bệnh
Cách chữa trị cho cá bị xù vảy
Khi cá xuất hiện các dấu hiệu bất thường của bệnh, bạn cần đưa cá đi chữa trị kịp thời theo các bước sau:
Bước 1: Cách ly cá bệnh
Ngay khi phát hiện cá có biểu hiện lạ, bạn cần gấp rút đưa chúng ra khỏi bể chung và nhốt vào bể cách ly riêng. Đây là bước quan trọng để tránh lây nhiễm cho các cá khỏe mạnh còn lại.
Bước 2: Chẩn đoán chính xác bệnh
Dựa trên các triệu chứng lâm sàng, có thể đoán biết cá đang mắc phải bệnh gì để có phác đồ điều trị phù hợp. Nếu cần, bạn có thể mang mẫu cá đi xét nghiệm chuyên sâu hơn.
Bước 3: Điều trị bằng thuốc
Thuốc điều trị bệnh xù vảy thường là các loại kháng sinh, có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Một số loại thuốc hay dùng như oxytetracycline, cefotoxin…
Liều dùng và thời gian điều trị cần tuân theo chỉ định của bác sĩ thú y. Không nên tự ý sử dụng thuốc để tránh tình trạng kháng thuốc.
Bước 4: Chăm sóc dinh dưỡng, vệ sinh môi trường sống
Song song với việc sử dụng thuốc, bạn cũng cần lưu ý bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình điều trị của cá thông qua thức ăn.
Ngoài ra, vệ sinh sạch sẽ môi trường nước, thay nước thường xuyên cũng góp phần quan trọng vào việc phục hồi bệnh cho cá.
